Samodzielne przygotowanie nawozów do akwarium.

Samodzielne przygotowanie nawozów dla roślin akwariowych nie jest trudne. Każdy w domowym zaciszu może przygotować nawóz, który będzie równie skuteczny jak nawozy firmowe sprzedawane w sklepie, ale o wiele niższej cenie.

Składniki

Do przygotowania nawozu do akwarium potrzebujemy różnych źródeł związków. Potrzebne związki możemy kupić w sklepie z odczynnikami dla chemików lub poprzez strony wysyłkowe (w trochę wyższej cenie, ale za to można nabyć mniejsze ilości). Polecam sklep Akwanawozy (http://akwanawozy.com.pl).

Do przygotowania nawozu makroelementowego będziemy potrzebować źródła azotu (KNO3 lub NH4NO3), fosforu (K2PO4), potasu (K2SO4) i magnezu (MgSO4*7H20). Przydadzą się też środki konserwujące (sorbinian potasu - E202) i zakwaszające (kwas askorbinowy - witamina C). 

Przygotowanie nawozu mikroelementowego wymaga byśmy posiadali stężony nawóz mikroelementowy. Popularny wśród akwarystów jest "Mikro" lub "Mikro Plus" firmy Intermag. Taki nawóz wystarczy rozcieńczyć w celu łatwiejszego dozowania. Można też podawać stężony (w odpowiednio mniejszych ilościach). Ważne żeby znać stężenie żelaza w stosowanym nawozie, co pozwoli nam przeliczyć ile nawozu mikro musimy dozować tygodniowo.

Do przygotowywania nawozu przydatna będzie też mini waga jubilerska. Do nabycia w internecie w cenie około 30 zł z przesyłką. Można też sobie poradzić bez wagi przyrządzając roztwory każdego składnika oddzielnie i mieszając roztwory. Będzie wtedy potrzeba więcej butelek (do każdego roztworu oddzielnie).

Nawozy przygotowujemy z użyciem wody destylowanej, z filtra RO (odwróconej osmozy) lub zwykłej przegotowanej i ostudzonej wody. Niektóre filtry RO stosowane w domu mają dodatkowo uzdatniacz, który wprowadza związki magnezu i wapnia. Woda z takiego filtra nie nadaje się do przyrządzania nawozu, gdyż zawiera nieznane ilości związków. Trochę lepsza jest zwykła przegotowana woda (o ile znamy jej parametry). Woda w kranie zawiera zwykle spore ilości związków wapnia, ale może też zwierać azotany (NO3) i/lub fosforany (PO4). Najlepsza jest woda destylowana (do nabycia na stacji benzynowej) lub woda z filtra RO bez uzdatniaczy.

Obliczenia potrzebnych ilości

Żeby zdecydować jakie ilości nawozów musimy wiedzieć ile danego składnika musimy dodać do naszego akwarium. Znając wielkość akwarium i tygodniową dawkę możemy zacząć obliczenia. Jeżeli nie wiesz jakie ilości składników powinieneś dozować do akwarium, to polecam zapoznanie się z artykułem http://akwarystyka-moja-pasja.blogspot.com/2011/06/optymalne-stezenia-nawozow-dla-roslin.html.

Obliczanie składu nawozów można sobie uprościć dzięki kalkulatorowi, który napisałem. Dostępny jest online na mojej stronie palabras.pl w zakładce "Kalkulator akwarystyczny".

Przypuśćmy, że mamy akwarium 150 litrów i chcemy dozować 20mg/l NO3 na tydzień. Do dyspozycji mamy związek KNO3. Zawartość NO3 w tym związku to około 62%. Wyliczymy to patrząc na masy atomowe poszczególnych pierwiastków: K-39,0983 N-14,0067 O-15,9994, cały związek KNO3 39,0983(K)+14,0067(N)+3*15,9994(O) = 39,0983(K) + 62,0049(NO3)=101,1032.  62,0049/101,1032 = 0,6132 = 61%.

Stąd łatwo sobie wyliczymy, że 1g (1000mg) KNO3 zawiera 610mg czystego NO3. Potrzebujemy dodać 20mg/l NO3. Na 150 litrów wody potrzebujemy 150*20mg = 3000mg NO3. Potrzebujemy więc (3000/610 = 4,9) 4,9g KNO3 na tygodniową dawkę nawozu. Jednorazowo najlepiej przygotować nawóz na kilka tygodni. Na 10 dawek będzie potrzeba 49g KNO3.

Dodając KNO3 dodajemy też K (potas). Zawartość potasu w KNO3 wynosi (39,0983/101,1032=0,39) około 39%. W dodanych 4,9g (4900mg) KNO3 będzie (4900*0,39=1911) około 1900 mg K. Co da nam (1900mg/150l = 12mg/l) około 12mg/l K.

Chcąc dodać do akwarium 30mg/l K musimy dodatkowo dać 18mg/l K. Poziom potasu możemy uzupełnić za pomocą K2SO4. Obliczenia przeprowadzamy analogicznie do wcześniejszych. W ten sam sposób wykonujemy obliczenia dla pozostałych związków

Po odważaniu odpowiedniej ilości związków rozpuszczamy je w ustalonej ilości wody. Trzeba też pamiętać aby nie przygotowywać nawozów zbyt stężonych, gdyż łatwo przekroczyć maksymalną rozpuszczalność związku. W naszym przypadku wystarczy około 1,5 litra wody (150ml na dawkę tygodniową). Do tak przygotowanego nawozu dodajemy 0,2g sorbinianu potasu i około 0,5g kwasu askorbinowego na każde 0,5 litra przygotowanego nawozu.

W sieci dostępne są oczywiście kalkulatory (najczęściej w postaci arkuszy kalkulacyjnych), gdzie wystarczy wpisać objętość akwarium i ilość składnika a otrzymane stężenie zostanie obliczone. Jednym z popularniejszych jest kalkulator przygotowany przez osobę o nicku Spider72. Kalkulator ten jest bardzo pomocny przy wyliczaniu potrzebnych dawek nawozu. Dobrze jednak wiedzieć w jaki sposób oblicza się te stężenia.

Przygotowanie nawozu mikro

Nawóz mikroelementowy przygotowuje się w oparciu o gotową mieszankę (zwykle płynną) związków żelaza i innych mikroelementów. Związki te są odpowiednio przygotowane (chelatowane).

Wystarczy, że będziemy znali procentową zawartość żelaza w posiadanym koncentracie. Dla przykładu nawóz "Mikro" firmy Intermag zawiera 15g/l żelaza (1,5% Fe). Powiedzmy, że w dawce tygodniowej chcemy dać 0,5mg/l. W jednym litrze koncentratu mamy 15000mg, czyli w 1 ml mamy (15000/1000=15) 15mg żelaza. Na 150 litrów wody w akwarium potrzebujemy około (0,5mg*150 = 75mg) żelaza. Potrzebujemy więc (75/15=5) około 5ml koncentratu tygodniowo (najlepiej podawać w dawkach dziennych odmierzając strzykawką). Możemy też koncentrat rozrobić wodą, żeby łatwiej odmierzać większe dawki.

Nawóz mikro zwykle nie wymaga konserwowania i może być przechowywany nawet przez kilka miesięcy. Najlepiej przechowywać w chłodnym i ciemnym miejscu (światło powoduje wytrącanie się żelaza). Zwykle jest to bardzo dobra alternatywa dla drogich nawozów firmowych (100ml tego nawozu kosztuje około 5,50 zł i wystarczy do 150 litrowego akwarium na 20 tygodni).

Podsumowanie

Nawozy przygotowywane samodzielnie nie wymagają wcale tak dużej wiedzy ani doświadczenia jak się początkowo wydaje. Nawóz przygotowuje się łatwo (i tanio!) a starcza na bardzo długo. Substancje potrzebne do przygotowania nawozu nie są niebezpieczne ani toksyczne (oczywiście trzeba je chronić przed dziećmi). Nawóz można przygotować w naczyniach kuchennych (wystarczy je później opłukać).

Polecam samodzielne przygotowaniu nawozu, bo mając kontrolę nad tym co dodajemy do akwarium i w jakich ilościach łatwiej jest ustalić odpowiednie dozowanie nawozu do akwarium. Dobrym pomysłem jest przygotowanie nawozu na 5 tygodni i po tym czasie ocena efektów i korekta nawożenia (zwiększenie lub zmniejszenie dawek lub niektórych składników) na podstawie wzrostu i stanu roślin.