Rotala rotundifolia

Rotala rotundifolia - inaczej rotala okrągłolistna lub rotala indica. Bardzo dekoracyjna roślina szczególnie, gdy jest sadzona w grupie. Przy niskich dawkach azotu (poniżej 10 ppm) wybarwia się na czerwono. Intensywne oświetlenie też pomaga  w uzyskaniu czerwonego koloru. Typowy łodygowiec, rośnie cały czas w górę. Można przycinać górną część pędu i ponownie sadzić, na pewno wypuści korzenie i będzie dalej rosła. Z części poniżej odcięcia najczęściej wypuszcza nowe pędy. W ten sposób łatwo ją rozkrzewić nawet z pojedynczej sadzonki.

U mnie ciężko reaguje na podanie chociaż trochę większej ilości mikro. Zamierają jej stożki wzrostu.

Na zdjęciu roślinki z mojego akwarium pod koniec dnia świetlnego, składają się przed nocą. Na roślinach widać pęcherzyki tlenu pochodzące z fotosyntezy (woda była podmieniania 4 dni temu).

Porównanie szkła akwariowego (float versus OptiWhite)

Dziś postanowiłem porównać modne ostatnio szkło OptiWhite i zwykłe szkło (tzw. float).

Na początek zdjęcie na którym widać o co tak naprawdę chodzi. Lewa strona to ujęcie białej kartki przez dwie szyby 6mm ze szkła typu float. Trzeba dodać, że to akwarium ma z 10 lat, więc aktualnie szkło może mieć lepsze parametry. Prawa strona to widok tej samej białej kartki przez dwie szyby 4mm szkła OptiWhite. Oba zdjęcia były robione z tymi samymi parametrami ekspozycji (niedoświetlenie). Zdjęcia wykonałem przed chwilą w moich akwariach (zdjęcia poniżej). Niedoświetlenie jest celowe i w rzeczywistości różnica nie jest aż tak wyraźna. Normalnie zdjęcie po prawej byłoby białe a po lewej lekko (ale wyraźnie) zielone.

Przyglądając się akwarium można nie zauważyć różnicy (czarne tło, zielone rośliny), ale gdy ma się takie akwaria obok siebie, to wyraźnie widać, że szkło jest inne. W małych akwariach o cienkich ściankach niewiele to zmienia, ale już w akwarium 300-400 litrów (gdzie grubość szyby to 10-12 mm) różnica jest naprawdę duża.

Czy warto zainwestować dodatkowe pieniądze (i to nie małe!) w akwarium ze szkła OptiWhite? Według mnie jeżeli ma to być akwarium dekoracyjne, to jak najbardziej. Raz zakupione akwarium może cieszyć nasze oczy przez 10-15 lat. Na pewno nie warto inwestować w szkło OptiWhite w przypadku zbiorników hodowlanych czy takich stawianych na krótko, ale jeżeli akwarium ma być ozdobą salonu, to chyba warto nawet poczekać dłużej, ale cieszyć się z naprawdę dekoracyjnego akwarium.

Co do ceny, to niestety trzeba mieć gruby portfel. Akwaria OptiWhite kosztują około 3-4 razy drożej niż akwaria z szyby float.

Lysimachia Nummularia (Tojeść rozesłana)

Bacopa monnieri

Dziś udało mi się zrobić całkiem ładne zdjęcie roślin w moim akwarium. Wcześniej pisałem, że to Bacopa Monnieri, ale okazało się, że to Tojeść Rozesłana. Roślinka popularna również w Polsce, także w uprawie ogrodowej. U mnie rośnie powoli i mam z nią pewne problemy. Część pędów zamiera. Podobno łatwa w uprawie, ale u mnie jakoś słabo daje radę.

Na zdjęciu niestety widać, że ostatnio walczę z glonami (zielenice). Pojawiają się na roślinach i na szybach (zielony pył). Ostatnio jest jakby lepiej, ale walka ciągle trwa.

Tło w akwarium

Tło w akwarium stanowi bardzo ważny element. Nieodpowiednio dobrane potrafi popsuć cały efekt nawet doskonale utrzymanych roślin i wspaniałych kolorów ryb.

Kiedyś nie przywiązywałem większej uwagi do tła w akwarium. Było mi wszystko jedno czy przez akwarium widać ścianę, czy nie. Było to ponad 20 lat temu i od tamtej pory moje podejście zasadniczo się zmieniło. Tło w akwarium powinno moim zdaniem stanowić harmonijną całość z akwarium. Na pewno nie powinno odwracać uwagi od zawartości akwarium. Z tego powodu za fatalne rozwiązanie naklejanie na tył akwarium tzw. fototapety. Zwykle obraz na takiej fototapecie jest niespójny z wystrojem akwarium, często rośliny są w nieodpowiedniej skali.

Jako tło można zastosować tapetę akwarystyczną o jednolitym kolorze. Najlepiej sprawdza się kolor czarny lub granatowy (ciemnoniebieski). Na czarnym tle dobrze oświetlone rośliny i ryby prezentują się doskonale. Ciemnoniebieskie tło potrafi dodać głębi, ale na takim tle bardziej widać glony. Czarne tło nie ma tej wady. Osobnym tematem jest sposób przyklejenia takiej tapety. Nie wystarczy zamocować jej za pomocą taśmy klejącej do akwarium, gdyż będzie widać odbicia na tylnej ścianie. Dobrym sposobem jest użycie wazeliny technicznej lub oleju jadalnego (oleju nie próbowałem, ale podobno się sprawdza). Umieszczamy niewielką ilość wazeliny na środku szyby, przykładamy tapetę akwarystyczną i rozprowadzamy równomiernie za pomocą równej packi (dobrze sprawdza się w tej roli karta kredytowa). Brzegi tapety przyklejamy do akwarium taśmą klejącą. Niestety taśma po kilku miesiącach potrafi się odklejać a tapeta zawijać i deformować. Za to efekt wizualny jest doskonały i łatwo zmienić tło gdy kolor się znudzi.

Popularne ostatnio stały się też folie matujące (tzw. mist), które są później podświetlane z tyłu aby uzyskać odpowiedni efekt. Takie akwarium wygląda naprawdę efektownie, ale trzeba bardzo dbać o czystość szyb.

Drugim rozwiązaniem, które uważam za bardzo praktyczne, to pomalowanie tylnej ściany (oczywiście z zewnątrz) za pomocą farby w odpowiednim kolorze. Daje to doskonałe przyleganie i brak odblasków na tylnej szybie, ale w przypadku zmiany koloru możemy mieć problem. Zapewne da się zmyć za pomocą odpowiedniego rozpuszczalnika. Za to mamy zapewnioną trwałość na lata. Nic się nie stanie, gdy po szybie spłynie nam kilka kropli wody, zacieki nie będą widoczne.

Część osób kupuje gotowe tła strukturalne do umieszczenia w akwarium. Takie tło może zarastać glonami i jeżeli nie jest odpowiednio dopasowane, to na pewno prędzej czy później wpłynie za nie jakaś rybka. Tło wewnętrzne można też wykonać samemu (np. z kamieni), ale trzeba pamiętać, żeby użyć bezpiecznych materiałów.

Można też zrobić strukturalne tło z wybranych przez siebie materiałów i umieścić je za akwarium. Takie tło ma tę wadę, że będzie widać odbicia na tylnej szybie, co może wyglądać nienaturalnie. Za to łatwo takie tło wymienić czy poprawić.

Ja w swoim następnym akwarium (planuję 450 litrów) po prostu pomaluję tylną ścianę i jeden bok (od ściany) na czarno lub ciemny granatowy. Aktualnie w akwarium (72 litry) mam czarne tło przyklejone na wazelinę, ale zaczęło się odklejać. Wcześniej miałem tło niebieskie i też wyglądało całkiem nieźle, ale odwracało trochę uwagę od roślin.

Zdjęcia obok prezentują moje akwarium (z czasów gdy walczyłem z glonami) z tłem niebieskim i czarnym.

Poziom azotu

Czytałem sporo na temat nawożenia akwarium i sam też dużo eksperymentowałem. Zaczynam dochodzić do wniosku na podstawie różnych źródeł, że problemy w akwarium (czyt. glony) spowodowane są zwiększonym poziomem azotu.

Utrzymywałem w akwarium bardzo różne poziomy związków, ale nigdy nie miałem problemów jeżeli poziom azotu był niski. Co to znaczy niski poziom? Dla mnie to poniżej 20mg/l a najlepiej pomiędzy 5-10 mg/l. Dawałem duże dawki fosforu i nic się nie działo, dopiero zwiększenie poziomu azotanów powodowało, że pojawiały się glony. Niski poziom azotu sprzyja też rybom. Chętniej przystępują do tarła.

Ktoś sobie pomyśli: nie dodaję żadnych nawozów do akwarium, więc u mnie będzie dobrze. Nieprawda! W akwarium głównym źródłem azotu jest pożywienie dla rybek, które jest dodawane czasami w zatrważających ilościach. Rybki mogą przeżyć bez karmienia do dwóch tygodni, tymczasem wielu akwarystów karmi je kilka razy dziennie. Ja podaję pokarm raz, najwyżej dwa razy dziennie, w małych ilościach a i tak poziom azotanów zauważalnie rośnie.

Czynnikiem obniżającym poziom azotanów jest bujny wzrost roślin. Niestety przy sporej ilości rybek nie ma mowy, żeby rośliny pochłonęły wszystkie azotany, nawet jeżeli dozujemy dwutlenek węgla i jest mocne oświetlenie. Konieczne są podmiany wody. Trzeba tylko pamiętać, że w niektórych rejonach Polski woda wodociągowa zawiera do 20 mg/l azotanów, więc podmiany z takiej wody niewiele dają. Najlepiej w takim przypadku zainwestować w filtr odwróconej osmozy (RO). Można robić podmiany z czystej wody RO i dodawać specjalistycznego uzdatniacza lub mieszać w odpowiednich proporcjach z wodą kranową.

Trzeba pamiętać, że sam niski poziom azotanów nie zapewni sukcesu. Trzeba pamiętać o tym że pozostałe potrzebne związki muszą być dostępne. Jeżeli zabraknie chociaż jednego z potrzebnych składników, to wzrost roślin zostanie zahamowany, potem nastąpi ich rozkład i pojawią się glony.

Małe akwarium

Akwarium zlikwidowałem jakiś czas temu. Nie miałem czasu zajmować się dwoma akwariami na raz, a przede wszystkim nie miałem pomysłu na aranżację. Inna sprawa, że nie mam specjalnych uzdolnień co do ładnej aranżacji akwarium.

W tej chwili akwarium stoi puste.

Stan akwarium

Akwarium po ostatniej przycince rozwija się super. Na powierzchni wody widać pęcherzyki tlenu z fotosyntezy. Uważny obserwator zobaczy jak szybko rosną rośliny porównując zdjęcie sprzed dwóch dni. Wystarczy spojrzeć na liść anubiasa po lewej. Widać też różnicę na łodygowcach dosadzonych z tyłu.

Stan akwarium

W akwarium zrobiłem sporą przycinkę. Przez dłuższy czas działało bez CO2 (ze zmniejszonym oświetleniem), ale rezultaty nie za bardzo mi się podobały. Głównie dlatego, że zaniknęły bardziej wymagające gatunki roślin. 

W tej chwili CO2 znowu jest podłączone i rośliny pięknie bąbelkują. Prowadzenie akwarium z CO2 jest dla mnie łatwiejsze a przede wszystkim efekt bardziej cieszy oko. Bez CO2 akwarium zrobiło się smutne i ciemne a rośliny rosły bardzo powoli.

Utrzymanie akwarium w dobrym stanie

Każdy akwarysta chciałby aby jego akwarium cieszyło oko i nie sprawiało problemów. W tym artykule przedstawię zasady, których się trzymam, żeby moje akwarium nie popadało w ruinę.

Codzienna pielęgnacja

Operacje, które należy wykonać codziennie nie zajmują dużo czasu i normalnie wykonuje się je "przy okazji" podziwiania akwarium. Należy pamiętać o:

• sprawdzeniu temperatury (grzałka może się przepalić) - zdarzyło mi się, że grzałka z termostatem powodowała spięcie w momencie włączenia się termostatu i wywalało mi bezpiecznik w domu. Skutek był taki, że akwarium stało kilka godzin bez filtracji i ogrzewania.
• kontroli wizualnej - np. wyciek z akwarium lub filtra, ostatnio zdarzyło mi się rzucić szmatkę do wycierania akwarium na obudowę, a że z tyłu jest dostęp do lustra wody, to kapilarnie wyciągnęła z litr wody na podłogę.
• kontroli podawania dwutlenku węgla - przy kończącej się butli i źle ustawionym reduktorze może dojść do niekontrolowanego zwiększenia dozowania. Zaworek precyzyjny ma często minimalne ciśnienie pracy poniżej którego może nie pracować prawidłowo. Najpierw, przy odłączonym zaworku ustalamy odpowiednie ciśnienie robocze, a dopiero potem dławimy przepływ CO2 za pomocą zaworka precyzyjnego. Zdarzyło mi się wyregulować zaworek już po tym jak zawór czasowy odciął zasilanie CO2 z butli (zupełnie zapomniałem o tym). Skutek był taki, że straciłem większość rybek. Teraz podaję dwutlenek węgla całą dobę, ale w mniejszej ilości.
• kontroli zwierząt - zawsze może się zdarzyć, że padnie jakaś rybka lub ślimak. Martwe zwierzę należy jak najszybciej usunąć. Raz padł mi kirysek panda i nie zauważyłem tego rano, po kilku godzinach, gdy wróciłem z pracy sytuacja była już bardzo poważna. Gwałtowny rozwój pierwotniaków objawił się jako biały zakwit wody i zabrał większość tlenu z akwarium. Rybki udało się uratować.
• podaniu nawozów - niektóre nawozy trzeba podawać codziennie, ale w niewielkich dawkach (np. EasyCarbo). Nawóz mikro (żelazowy) też lepiej podawać co dzień niż raz w tygodniu (żelazo szybko się utlenia i nie jest dostępne dla roślin). Ja preferuję codzienne podawanie EasyCarbo (węgiel w płynie) i nawozu mikro.
• nakarmieniu zwierząt - o tym też trzeba pamiętać. Jeden dzień w tygodniu możemy rybkom zrobić głodówkę. Na pewno nic im nie będzie. Większość ryb da radę wytrzymać bez jedzenia do dwóch tygodni, ale ja na dłuższe wyjazdy mam karmnik automatyczny, który przykręcam do krawędzi akwarium. Sprawdza się doskonale.

Raz w tygodniu

Cotygodniowa praca przy akwarium może zająć trochę dłużej. Dobrze mieć na ten cel co najmniej pół godziny. Czasami może być to trochę krócej czasami dłużej, niektóre czynności mogą być wykonywane rzadziej (zależy od tempa wzrostu roślin).

Co tydzień należy:

• przyciąć rośliny - zależnie od akwarium i warunków w nim panujących przycinka może być wymagana co dwa lub trzy tygodnie, czasami nawet dłużej. Podawanie CO2 i nawozów znacznie przyspiesza wzrost roślin (i utrzymuje je w dobrym stanie). Ja staram się co tydzień przyciąć i przesadzić to co się za bardzo rozrosło. Z niektórych gatunków roślin musiałem zrezygnować, bo za szybko rosły i cotygodniowa przycinka była koszmarem. W pracy z kolei mam akwarium ze słabym światłem i bez CO2 (ale nawozy podaję), gdzie rośliny można przycinać co miesiąc albo i rzadziej.
• wymienić część wody - to jak dużo i jak często podmieniać zależy głównie od tego jak dużo karmimy (ilość ryb niewiele tu zmienia, wpływ na wodę ma to ile dodajemy pokarmu, bo tylko to ryby przetwarzają). Ja wymieniam 20-30% co tydzień, chociaż czasami zdarza mi się pominąć podmiankę. Bez wymiany wody składniki pokarmowe (głównie azot) będą się kumulowały, co może zaszkodzić zwierzętom (najprędzej krewetkom) oraz może doprowadzić do gwałtownego wzrostu glonów. Nie chcesz mieć glonów, utrzymuj azot nisko, taka jest moja zasada. Przy okazji wymiany wody można ściągnąć osad z dna (jeżeli występuje). Często jest to niemożliwe z powodu bujnego rozrostu roślin. U mnie w akwarium po prostu podmieniam wodę.
• wyczyścić filtr mechaniczny - jeżeli jest filtr mechaniczny (wyłapujący grube zanieczyszczenia), to należy go czyścić nawet co tydzień (można płukać pod kranem, nawet w gorącej, chlorowanej wodzie). Jeżeli jest to jedyny filtr (działający też jako filtr biologiczny) to czyścimy jak najrzadziej (gdy przepływ wody wyraźnie się zmniejsza) i tylko w wodzie pobranej z akwarium, żeby nie zniszczyć kultur bakterii, które się rozwinęły na wkładzie filtra.
• dodać nawozy - raz w tygodniu, po podmianie wody dodaję nawóz makro. Daję jednorazowo pełną dawkę tygodniową. Kiedyś dawkowałem codziennie, ale nie widzę różnicy (podaję nawóz z małą ilością azotu 10mg/l).

A czasami...
Są też operacje, które w akwarium wykonujemy bardzo rzadko, ale także trzeba o nich pamiętać:

• wymiana świetlówek - świetlówki T8 wymieniamy częściej (np. co rok), świetlówki T5 (rurki 16mm) można wymieniać dużo rzadziej, gdyż ubytek mocy światła nie jest w nich tak duży. Wymiany można dokonać co 2-3 lata. Co do żarników halogenowych, nie mam doświadczenia.
• restart akwarium - czyli założenie akwarium od nowa. Restart robi się wtedy, gdy chcemy zmienić aranżację, lub stan akwarium jest taki, że ciężko go uratować (np. masowy rozwój glonów). Może być problematyczne, gdy nie mamy gdzie trzymać rybek przez około 4 tygodnie zanim akwarium ponownie dojrzeje. Jeżeli mamy nieczyszczone filtry, to dojrzewanie może być szybsze.
• wymiana akwarium - może się zdarzyć, że akwarium (nawet po długim czasie) rozszczelni się. Moje akwarium (kupione 10 lat temu) jest już mocno podrapane.

W skrócie
Moje akwarium utrzymuję w dobrym stanie przez dozowanie dwutlenku węgla i nawozów, cotygodniowe podmiany wody i regularne przycinki roślin.